Bir gecede kıpkızıl kan olan tepeler. Atatürk’ün Miralay rütbesi ile onları düşmana sevk ettiği yer ve düşmanı durdurma adına bütün bir alayın şehadeti. Çanakkale Savaşı’nda düşmanı Conkbayırı‘nda bozguna uğratan M.Kemal önderliğindeki alayın kabirlerinin bulunduğu yerdir, 57. Alay Şehitliği.
Gelibolu Yarımadası’nın en önemli yeri olan Çanakkale Şehitliği içerisinde büyük bir öneme sahip olan bu şehitlik, Çanakkale Savaşlarında binlerce şehit ve yaralı veren M.Kemal önderliğindeki 57. Piyade Alayı anısına yapılmış. Şehitlik girişinin karşısında M.Kemal Atatürk, askerlerine, ”Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum” emrini verirken kompozisyonu oluşturulup, rölyefi yapılmış.
Şehitliğe girer girmez, hemen sol tarafta 108 yaşında hayatını kaybetmiş, Hüseyin Kaçmaz’ın bronz heykeli bulunuyor. Hüseyin Kaçmaz ; Balkan Harbi sırasında esir düşen, Kurtuluş Savaşı’nda cesaretiyle örnek olan kahraman asker olarak bilinmekte.
57. Alay Şehitliği Hakkında Bilgiler
Bu şehitlik, Kabatepe-Conkbayırı yolu üzerinde Kılıç Bayırı’nın güney uç kısmında bulunmakta. Aynı zamanda Bomba Sırtı’nın kuzey ucu olan şehitlik, 1992 yılında Nejat Öncel tarafından tasarlanarak inşa edildiği bilinmekte.
Şehitlik inşa edilirken, iki iskelet yan yana olacak şekilde bulunmuş. İskeletlerde bulunan künyelere göre, birinin İngiliz Yüzbaşı Woister’e diğerinin ise, 57. Alay 6. bölük komutanı Erzincanlı Üsteğmen Mustafa Asım Bey’e ait olduğu anlaşılmış.
Gelibolu Yarımadası’nın en kanlı şehitliği; Mehmetçik anıtı ve Gazi Hüseyin Kaçmaz Anıtı ile süslenmiş. Ayrıca, şehitlik içerisinde bir de rölyef bulunuyor.
Kesikdere Şehitliği
57. Alay Şehitliği‘ne girmeden hemen önce uzun merdivenleri inerek ulaşabileceğiniz bu şehitlik, Savaşın ana cephelerinden olan Arıburnu’ndaki Bomba Sırtı Bölgesi’nde oluşturulmuş olan 19. Tümen cephesi olarak bilinmekte. Bu cephede, 1915 mayıs ayı sonuna kadar 27’nci ve 57’nci alay birlikleri de muharebe etmiş. Bu şehitlik, bu cephede savaşıp şehit olanlar ile yaralanarak sargı yuvalarında şehit olanların gömüldüğü yerdir.
Eğer Çanakkale Şehitliği’ni turlar ile ziyaret ediyor ve buraya da rehberleriniz ile geldiyseniz, mutlaka bu Kesikdere Şehitliği’nin hikayesini dinleyin derim.
57. Alay Hikayesi
57. Alay, Çanakkale Savaşı’nın en önemli hamlelerinden olan Anzak Çıkarması’nı önlemek amacıyla, 25 nisan 1915 sabahında harekete geçen, 19. fırkaya bağlı üç alaydan (57,72,77) biri. 57. Alay’ın Alay Komutanı ise, Avni Bey. 22 şubat 1915’te 19. Fırka komutanı M.Kemal tarafından törenle verilen sancağı alıp, 23 şubat 1915’te Çanakkale’ye doğru yola çıkmış bir alay.
Alay, 25 şubat 1915’te ise, Eceabat’a ulaşmış. Enver Paşa tarafından kurulmasından sonra alay, yedek olarak 26 mart 1915 tarihinde Bigali Köyü’ne ulaşmış. Bu zamandan 24 nisan 1915’e kadar, Yarbay M.Kemal ve Binbaşı Hüseyin Avni tarafından eğitime tabi tutulmuş.
57. Piyade Alayı, 25 nisan 1915 sabahı, düşman çıkartmasını haber alır almaz, emir almaksızın, M.Kemal’in kişisel inisiyatifiyle, Conkbayırı’na doğru yola çıkmış. Alay içerisinde, 3 taburu ve 1 dağ bataryasını oluşturan yaklaşık 3000 subay ve askeri vardı.
M.Kemal’in önderliğinde, Conkbayırı’nda kendisinde yaklaşık 5 kat daha fazla olan bir düşman gücüne karşı taarruza geçmiş. Üçte ikisini kaybeden alay, daha sonra takviye edilerek düşmanın çıkarmasını önlemiş. İşte bu süreç Çanakkale Savaşları’nın en kanlı süreçleri olarak bilinir.
BUNLARDA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Günümüzde Türk Silahlı Kuvvetleri’nde 57. Alay yoktur. Yani, alaylar, 55,56,58,59 diye devam etmektedir. TSK, alay da hayatını kaybedenlerin anısına, aynı isimde alay bulundurmama kararı almış.
57. Alay Şehitliği, Çanakkale Şehitliği bölgesinde en önemli yere sahip olması sebebiyle, turistlerin en çok merak ettiği yerlerden biri. Eğer, Çanakkale Şehitliği’ni turlar ile ziyaret ediyorsanız, her şekilde buraya geleceksiniz. Fakat, ziyaretinizi bireysel olarak yapıyorsanız, bu şehitliği mutlaka Çanakkale gezilecek yerler listenize ekleyin derim.
